Podziału łożysk dokonuje się według różnych kryteriów. Najczęściej jednak wykorzystywane są ich elementy toczne łożysk. Zatem, jak rozróżniamy łożyska?
Zanim jednak przejdziemy do wyróżnienia i omówienia poszczególnych elementów tocznych, warto przypomnieć, z czego tak właściwie łożysko jest zbudowane.
Z czego zbudowane jest łożysko?
Łożysko zbudowane jest z dwóch pierścieni – wewnętrznego, umieszczanego na przykład na wale i zewnętrznego – montowanego w oprawie. Ponadto łożysko wyposażone jest również w elementy toczne, które stykają się z bieżniami obu pierścieni, wprowadzając je tym samym w obrót. Oprócz pierścieni i części tocznych, w mechanizmie montuje się także koszyk. Jego zadaniem jest utrzymywanie elementów tocznych w odpowiedniej odległości między sobą.
Łożysko toczne może mieć również dodatkowe elementy, takie jak uszczelnienia. To istotna część, której zadaniem jest chronienie wnętrza mechanizmu przed zanieczyszczeniami oraz przed wyciekaniem środków smarnych. Na uszczelnienia zwracamy uwagę, szczególnie gdy łożysko będzie pracowało w trudnych warunkach.
Elementy toczne łożysk
Łożyska toczne – jak sama nazwa wskazuje i jak już wykazaliśmy w poprzednim akapicie – składają się między innymi z elementów – również zwanych tocznymi. Dokonując rozróżnienia na podstawie tego kryterium, kierujemy się przede wszystkim ich kształtem. Aktualnie na rynku możemy znaleźć następujące rozwiązania:
- łożyska z elementami tocznymi w kształcie kulek, inaczej łożyska kulkowe
- łożyska z elementami tocznymi w kształcie wałeczek, czyli łożyska walcowe
- łożyska z elementami tocznymi w postaci baryłek – łożyska baryłkowe
- łożyska z elementami tocznymi w kształcie igiełek, tak zwane łożyska igiełkowe
- łożyska z elementami tocznymi w postaci wałeczek, kształtem przypominające stożek – łożyska stożkowe
Krótka charakterystyka części tocznych
Różne kształty elementów tocznych sprawiają, że wszystkie warianty łożysk różnią się między sobą parametrami i tym samym przystosowane są do pracy w konkretnych aplikacjach.
Łożyska kulkowe
Często stosowane łożyska kulkowe to standardowy, najpopularniejszy model, powszechnie dostępny i tani. Przenoszą obciążenia promieniowe oraz osiowe.
Łożyska walcowe
Łożyska walcowe lub wałeczkowe są wariantem rozłącznym. Tak skonstruowany mechanizm doskonale radzi sobie z przenoszeniem dużych, promieniowych obciążeń. W przeciwieństwie do innych rodzajów łożysk nieco gorzej radzą sobie z niewspółosiowością wału lub oprawy – są bardziej wrażliwe.
Łożyska baryłkowe
Wariant baryłkowy to łożyska wahliwe. Przenoszą obciążenia poprzeczne, a także wzdłużne, ale nieco mniejsze. Dzięki swoim właściwościom najlepiej sprawdzają się w maszynach o dużym gabarycie.
Łożyska igiełkowe
W łożyskach igiełkowych najbardziej charakterystyczne są elementy toczne łożysk, których długość jest od 3 do 10 razy większa, niż ich średnica. Dzięki temu doskonale radzą sobie przy bardzo wysokich prędkościach obrotowych. Do zalet tego rozwiązania zalicza się przede wszystkim czułość na niewspółosiowość i wysoką nośność. Przenoszą obciążenia poprzeczne.
Łożyska stożkowe
Wariant stożkowy charakteryzuje się przede wszystkim cichą pracą, niskim tarciem oraz o wiele mniejszą ilością ciepła, jaką wytwarzają, w przeciwieństwie do innych modeli. Nie tylko elementy toczne mają kształt stożkowy, bowiem bieżnia również została w ten sposób zaprojektowana. Kierunek czy wielkość obciążenia zależne są od kąta nachylenia bieżni.
Uwaga! Ze względu na spam, pierwszy komentarz danej osoby musi zostać zaakceptowany przez moderacje. Po tym blokada zostaje zdjęta dla tego użytkownika i może normalnie komentować.