Czym różnią się łożyska toczne od łożysk ślizgowych?

Czym różnią się łożyska toczne od łożysk ślizgowych? Gdzie znajdują zastosowanie oba rozwiązania? Jakie mają wady i zalety? Na pytania odpowiadamy w dzisiejszym artykule. Już teraz zapoznaj się z jego treścią.

 

1. Jak zbudowane są łożyska toczne i ślizgowe?
2. Gdzie stosuje się łożyska toczne oraz ślizgowe?
3. Jakie zalety i wady mają łożyska ślizgowe i toczne?

 

Łożyska toczne oraz ślizgowe to dwa podstawowe rodzaje łożysk, które wykorzystuje się w przeróżnych maszynach i urządzeniach mechanicznych. Czym różnią się między sobą? Gdzie montuje się łożyska toczne, a gdzie ślizgowe? Jakie zalety mają komponenty toczne, a jakie łożyska ślizgowe? Szczegóły na ten temat znajdziesz w poniższym wpisie.

 

Jak zbudowane są łożyska toczne i ślizgowe?

Łożyska toczne różnią się od łożysk ślizgowych przede wszystkim konstrukcją. Te pierwsze w porównaniu do modeli ślizgowych mają elementy toczne w formie kulek lub wałeczków, które mogą przyjąć formę walca, ściętego stożka, baryłki lub igiełki. Biorąc pod uwagę kształt, wyróżnia się łożyska kulkowe, stożkowe, walcowe, baryłkowe oraz igiełkowe. Oprócz elementów tocznych łożyska toczne mają także pierścień zewnętrzny, wewnętrzny oraz koszyk, który służy głównie do utrzymywania w odpowiedniej pozycji kulek lub wałeczków.

Natomiast łożyska ślizgowe mają dużo prostszą budową. Nie mają żadnych pośredniczących części ruchomych. Obrotowy element czy wał umieszcza się w panewce cylindrycznej lub stożkowej z luźnym pasowaniem. Wał lub czop przesuwają się po ślizgowej powierzchni, co oznacza, że ten ruch ślizgowy występuje pomiędzy częścią ślizgową samego łożyska a częścią łożyskowaną. Oczywiście w takiej sytuacji mamy do czynienia ze sporym tarciem między tymi elementami. A to ma negatywny wpływ zarówno na żywotność, jak i skuteczność całego komponentu. Jak temu zaradzić? Najlepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie odpowiednio dobranego środka smarnego.

 

 

Gdzie stosuje się łożyska toczne oraz ślizgowe?

Łożyska ślizgowe najczęściej stosuje się w samochodach oraz maszynach budowlanych. Nierzadko montuje się je w niektórych zegarkach ręcznych czy w urządzeniach wykorzystywanych przez branżę lotniczą. Ponadto doskonale sprawdzą się tam, gdzie od łożyska wymaga się dużej nośności – na przykład na wałach korbowych silników spalinowych, w układach kierowniczych samochodów czy w pompach.

Toczne łożyska natomiast to świetna opcja dla aplikacji, w których ważne jest niskie tarcie i jednocześnie duża wydajność – na przykład w maszynach przemysłowych, silnikach elektrycznych czy nawet rowerach. Nierzadko wykorzystuje się je w maszynach rolniczych czy budowlanych.

 

Jakie zalety i wady mają łożyska ślizgowe i toczne?

Jakie zalety mają łożyska toczne? Do plusów zalicza się głównie dużą precyzję, wysoką wydajność i niskie tarcie. Te parametry w połączeniu z innymi właściwościami sprawiają, że łożyska toczne znajdują zastosowanie w wielu aplikacjach. Zaletą łożysk tocznych jest także niższy poziom wytwarzanego ciepła i mniejsze wymagania dotyczące smarowania. Ten ostatni aspekt dotyczy szczególnie komponentów bezobsługowych.

Do zalet łożysk ślizgowych natomiast zalicza się dużą nośność i długi okres eksploatacyjny. Te cechy sprawiają, że komponenty ślizgowe świetnie sprawdzają się tam, gdzie wymagana jest duża wytrzymałość oraz niezawodność. Ponadto komponenty tego rodzaju doskonale radzą sobie z przenoszeniem dużych obciążeń przy niskich ruchach obrotowych.

Jeśli natomiast chodzi o wady łożysk tocznych, w porównaniu do modeli ślizgowych toczne rozwiązania wymagają uszczelnień technicznych. Dzięki temu do ich wnętrza nie przedostają się żadne zanieczyszczenia, które z reguły mają negatywny wpływ na elementy toczne i zastosowany smar. Ponadto mogą pobudzać mechaniczne drgania oraz obciążenia dynamiczne w aplikacjach, w których występują wysokie prędkości. Z tego powodu zawsze trzeba dokładnie sprawdzić parametry techniczne dotyczące dopuszczalnej prędkości obrotowej. Przy łożyskach tocznych należy także pamiętać o tym, aby środek smarny przez cały okres był czysty. Zanieczyszczony smar nie tylko traci swoje właściwości, ale zaniża żywotność komponentu.

Wadą łożysk ślizgowych jest głównie to, że ich użycie często prowadzi do większego tarcia i mniejszej precyzji w porównaniu do modeli tocznych.